پیمایش و شناسای قسمتی از غار حسن خان(پیر یوسف)
طبق برنامه های کمیته فنی گروه این بار خواستم در نیای زیر زمین های قروه مشغول غانوردی بشویم که با راهنمایی و لطف دوستان قروه یمان این برنامه اجرا شد .
نام غار:حسن خان (HASN KHAN)
جنس دهانه غار:آهک (ترورتن)
مختصات جغرافیایی:N 35.453773
E47.674441
ارتفاع دهانه غار:1856 متر
روز جمعه تیم 9 نفره از گروه ساعت 5:30 صبح مورخ 23/10/90 در میدان آزادی شهر سنندج جمع شدیم و ساعت 6:15 با 2 دستگاه ماشین سواری به طرف قروه حرکت کردیم و ساعت 7:30 در میدان اصلی قروه بودیم و با دیدن دوستان قروه ای که طبق قرار قبلی مان انجا منتظر ما بودند و بعد از حدود 20 دقیقه در میدان ساعت 5:50 به سمت جاده بیجار سریش آباد حرکت کردیم بعد از پیمودن 27 کیلو متر جاده وارد جاده فرعی حسن خان شدیم که روستای حسن خان در انجا واقع بود در 30 کیلو متری قروه بود و جاده اسفالت بود و کمی پایین تر از روستا به سمت چپ یک جاده خاکی بود که به طرف دامنه کوه می رفت پیچیدیم و پس از پیمودن 1 کیلو متر جاده خاکی به دامنه کوه حسن خان که غار در انجا بود رسیدیم.
ماشین ها را در انجا پارک کردیم و با دوستان قروه یمان به صرف خوردن صبحانه پرداختیم و بعد از نیم ساعت پوشیدن لباس ها توسط اعضای تیم انجام شد و به طرف دهانه غار حرکت کردیم که طول مسیر با شیب ارامی شروع می شد و در بین مسیر توضیحاتی در باره سنگ های منطقه توسط دوستان عزیز زمین شناس آقای دکتر بهمن رحیم زاده و خانم دکتر سارا گردیده داده شده و حدود 20 دقیقه به سر دهانه غار رسیدیم .
ساعت 9:45 دقیقه با فرودی که از دهانه غار شروع می شد تک تک نفرات وارد غار شدند و این فرود می شد دست به سنگ پایین رفت اما برای امنیت بیشتر نفرات و اصولی تر از طناب و ابزار فرود استفاده کردیم و این فرود 12 متر که از پایین به تالاری نسبتآ کوچک وصل می شد و طبق برنامه ریزی قبلی نفرات به 3 تیم تقسیم شدند تیمی برای نقشه کشی غار و تیمی برای عکاسی و تیمی هم برای زمین شناسی و شناسای بیشتر غار که با راهنمای آقا طیب صالحی انجام شد .
گزارش مختصر زمین شناسی غار
در داخل غار معابر های تنگ زیادی زیبایهای کلسیتی وجود داشت دیواره های غار از تراورتن و بلورهای متعدد تشکیل شده است. نسل اول نهشته ها که قسمت اعظم ساختار غار را تشکیل می دهد، همان تراورتن تیره رنگ تست که با لایه بندی موازی افق مشخص است. به دنبال فروکش کردن نهشته های تراورتنی چشمه نسل دیگری از نهشته های خود را بصورت بلورهای با بافت اسفرولیتی در لابلای درز و شکافهای تراورتن گذاشته است به طوریکه این رگههای بلوری سفید رنگ کلسیت، تراورتن را قطع کردهاند. آخرین تپش های عمر چشمه تراورتنی در کف این غار هنوز جریان دارد و اندک گرمایی که دارد فضای درون غار را گرم کرده است. این اندک گرما باعث انحلال اندکی از سنگهای آهک شده و بصورت فاز گازی محلول دیوارهای غار را بلور فرش کرده است.
بلورهای تشکیل شده و در حال تشکیل روی یواره های غار، کلسیت هستند. بلوری تری گونال کلسیت بصورت اشکال دندان سگی، گل رزی و ساده دیده می شوند. در مواردی آهن شسته شده از سنگهای آتشفشانی در لابلای تراوتن، توسط ابهای گرم نهشته شده اند. آهن موجود بیشتر بصورت کتنی هماتیت و گاها بصورت دندریتی هستند که احتمالا آهن نیتیو باشند.
و بعد از اتمام کار تیم ها و حدود 6 ساعت فعالیت غانوردی تک تک نفرات صعود کردند و ساعت 3:35 همگی نفرات از غار خارج شدند و بعد به طرف محل پارک ماشینها رفتیم و بعد از 20 دقیقه عوض کردن لباسها و جمع و جور کردن ابزارها حرکت کردیم به طرف قروه و ساعت 4:50 به قروه رسیدیم بعد در قروه از دوستان خوب قروه ای خدا حافظی کردیم و به طرف سنندج حرکت کردیم و بعد در بین راه حدود نیم ساعت به صرف خوردن عصرانه پرادختیم و ساعت 6:40 به سنندج رسیدیم و تمام نفرات تیم در سلامت کامل و پر انرژی و شاداب به سر می بردنند و بهترین ها را برای غانوردی استان آرزمندم.
تاریخ اجرای برنامه:23/10/90
نفرات شرکت کننده :
طیب صالحی (از قروه به عنوان راهنما)1
نبی احمد پناه (نقشه بردار)2
فریدون میرانی(کمک نقشه بردار)3
آرش قیمتی(عکاس)4
یدلله مرادیان (عکاس)5
خبات زمانی(مسئول فنی)6
بهار زنگی بند(کمک نقشه بردار)7
سار گردیده (دکتری زمین شناسی)8
بهمن رحیم زاده(دکتری زمین شناسی)9
لیلا صالحی (از قروه)10
11پیام رضابخش (سرپرست برنامه)
با نهایت تشکر از اقای طیب صالحی و خانم لیلا صالحی برای همکاری صمیمانه آنها
پی نوشت:اولین تیم مستقل از شهرستان سنندج که وارد این غار شدند تیم مذکور بود.
نام غار به زبان محلی به پیر یوسف مشهور است.
قسمت های از غار در طول چند سال گذشته ریزشهای زیادی را داشته.
برگی از تاریخ غارنوردی کشور...
احتراما به استحضار شما می رسد که غار حسن خان بر ای اولین بار سال 1362 توسط دو نفر از اعضای گروه قاجر به نامهای طیب صالحی و داریوش الهیاری شناسایی می شود. وجود دالانها و دهلیزهای بیشماری را شناسایی می کنند اما هر بار قسمتی از آن را پیمایش می کنند سپس در طی سالهای 1362 الی 1369 چندین مرتبه متوالی با سایر اعضا از جمله محمود مرادی، همایون نعمتی، شهریارمحمدی، امیر مرادی، کامران اقدامیان و...که همگی از اعضای گروه قاجر بودند، به این غار رفته اند. گزارشات این برنامه ها در اداره تربیت بدنی قروه موجود می باشد. در سال 1369 این غار از طرف غارشناسان گروه آرش سنندج مورد توجه قرار می گیرد که با هماهنگی غارنوردان گروه قاجر پیمایش کامل می شود که گزارش آن موجود اشت و ضمیمه می شود.
اقای طیب صالحی
تاریخ
19/3/1369
ریاست محترم هیئت کوهنوردی شهرستان قروه
احتراما به استحضار می رساند طبق برنامه تنظیمی ساعت 5
صبح روز جمعه 19/3/1369
17 نفر از گروه کوهنوردان آرش سنندج به همراهی و راهنمایی گروه غارشناسان هیئت کوهنوردی شهرستان قروه متشکل از آقایان طیب صالحی- حمدالله حسن پور- جلال حنیفی و شهریار محمدی غار حسن خان را بطور کامل در مدت 3:30 ساعت شناسایی کردند نکته بسیار قابل توجه و حائز اهمیت این بود که اغلب دیواره ها و چشم اندازهای طبیعی و زیبای غار را عده ای سودجو تخریب و ضایعات جبران ناپذیری به مناظر دیدنی غار وارد کرده بودند. حتی در چندین نقطه غار خاکبرداریهای پراکنده نیز انجام داده بودند بر روی یکی از تخته سنگهای آن نشانه ای عمیق از آثار مته های کمپرسور بوضوح مشاهده می شد با توجه به اینکه ماموریت شناسایی بخوبی و با موفقیت ساعت11:45 روز جمعه 18/3/1369 به پایان رسید اما تخریب ناجوانمردانه غار کوهی از اندوه و تاسف برای بازدید کنندگان به یادگار گذاشت ضمنا قرائن این امر نشانگر آن است که تعداد مخربین بیش از 3 نفر بوده است.
اقای طیب صالحی و داریوش الهیاری